00:00
Μαύρα μάτια κι αν θελήσω
If I want black eyes, I have them in hand —
they’re my darling’s, my other half’s.
Douneme, doumanaki, douneme, vai, vai,
douneme, doumanaki, douneme, vai.
My dear white rose, I desire your flower;
when you’re away, I’m sad, when you return, I’m happy.
Douneme, doumanaki, douneme, vai, vai,
douneme, doumanaki, douneme, vai.
Boatman of Bournovas,* carter from Boutzas;
how much to take me to Koukloutzas?
Douneme, doumanaki, douneme, vai, vai,
douneme, doumanaki, douneme, vai.
Translated by Michael Eleftheriou
*Bournovas, Boutzas and Koukloutzas are suburbs of Smyrna and nearby villages
Μαύρα μάτια κι αν θελήσω, τα ’χω εις το χέρι μου —βρ’ αμάν, αμάν—,
μένα τα ’χει το πουλί μου, το δικό μου ταίρι μου — βρ’ αμάν, αμάν.
Ντούνεμε, ντουμανάκι, ντούνεμε, βάι, βάι,
ντούνεμε, ντουμανάκι, ντούνεμε, βάι.
Άσπρο μου τριανταφυλλάκι, τον ανθό σου ρέγομαι —βρ’ αμάν, αμάν—,
όταν λείπεις, λύπην έχω, κι όταν έρθεις, χαίρομαι — βρ’ αμάν, αμάν.
Ντούνεμε, ντουμανάκι, ντούνεμε, βάι, βάι,
ντούνεμε, ντουμανάκι, ντούνεμε, βάι.
Παμ-ποράκι1 του Μπουρνόβα και καρότσα του Μπουτζά —βρ’ αμάν, αμάν—,
πόσα τάλιρα γυρεύεις να μας πας στον Κουκλουτζά2 — βρ’ αμάν, αμάν.
Ντούνεμε, ντουμανάκι, ντούνεμε, βάι, βάι,
ντούνεμε, ντουμανάκι, ντούνεμε, βάι.
1Περίπου μέχρι το 1870, από τη Σμύρνη μετέβαιναν στον Μπουρνόβα με βαποράκια ως τη Σκάλα του Μπουρνόβα (αποβάθρα) κι από εκεί με καρότσες, αφού ο Μπουρνόβας δεν ήταν παραθαλάσσιος. Όταν έγινε η σιδηροδρομική σύνδεση Σμύρνης-Μπουρνόβα, πολλοί εξακολουθούσαν να λένε ότι «ηπηαίνανε με το παμ-ποράκι» στο γραφικό προάστιο, εννοώντας όμως το τρένο.
2Μπουρνόβας, Μπουτζάς, Κουκλουτζάς: γνωστά προάστια-χωριά της Σμύρνης που είχαν στην πλειονότητά τους ελληνικό πληθυσμό.
A sensual and improvised introductory taxim is followed by romantic couplets set to a melody danced in the steps of karsilamas, performed with a thousand-and-one variations on the island of Lesvos and the opposite coast of Asia Minor. The first two couplets are especially fine as poetry, portraying the object of desire allegorically as a beautiful and elegant rose. The third couplet clearly originates from Smyrna, where it was sung to various melodies in and around the Ionian capital.
The fixed twelve- and eleven-syllable tsakisma “douneme doumanaki…” consists of nonsensical words used purely for their rhythm. It draws us into the atmosphere of the so-called “Smyrna School” and the earliest rebetika songs (compare with the “tourne tournene” or “dourou dourou” of the latter).
Theodor Kondaras (2022)
Live recording from the concert Songs of Asia Minor with Domna Samiou, held on 8 March 2005 at the Megaron —
the Athens Concert Hall. Domna Samiou learned the song from Simon Karas and performed it, with the musicians and choir of the Association for the Dissemination of Greek National Music, on his radio program “Greek Echoes” (Ellinikoi Antilaloi) during the 1950s.
Singers
Clarinet
Violin
Constantinopolitan lute
Lute
Goblet drum
Tambourine
