00:00
Χήρα παιδίν εγέννησεν
A widow gives birth to a son, he is called Porphylis.
In prison she bore him, in prison she raises him.
At one year of age he wields she sword, at two the lance,
at three and four he mounts on horseback,
he mounts on horseback and travels the roads.
On hearing of it the king takes offence:
“Let all my kinsmen, near and far, assemble.
Whoever lives off my bounty must march against Porphylis”.
On hearing this Porphylis, become a shepherd,
leaves to graze his flock which he leads along the road.
On arriving at Arateri his animals are like the stars,
like the leaves on the trees.
But if one can count the stars and number the leaves,
these animals cannot be counted, they are innumerable.
“Holla! Shepherd, have you seen Porphylis hereabouts?”
“There are many Porphylis here. Which one do you seek?”
“The son of that widow, the son of the desert”.
“I am the son of the widow, the son of the desert”.
Translated by Derek Yeld
Χήραν παιδίν εγέννησε και λεν τονε Πορφύλη.
Στα σίδερα το γέννησεν, στη φυλακή το θρέβει,
χρονιάρης πιάνει το σπαθί, στα δύο το κοντάρι,
στα τρία και στα τέσσερα, πηνεύ’1 καβαλικεύει.
Πήνευσε, καβαλίκευσε, ’κατό δρόμους πηγαίνει
κι ως τ’ άκουσε κι ο βασιλιός πολύ τον εβαριώθη.2
«Ας σωρευτεί τ’ αλλάγι3 μου κι όλο προαλλαγιά μου
όποιος τρώει το (γ)έμα μου4 στον Πορφυλή να πάει».
Ως τ’ άκουσε κι ο Πορφυλής αρνιοβοσκός και βγήκε.
Βόσκει τα παραβόσκει τα, ’κατό δρόμους τα βγάζει.
Φανήκανε Σαρακηνοί σαν τ’ άστρα, σαν τα φύλλα.
Τ’ άστρα έχουνε μέτρωση, τα φύλλα έχουν ψήφους5
ετούτα μέτρος δεν έχουν και ψήφους κι εν ψηφιένται.
«Να μη σε πούμε αρνιοβοσκός, εδώ Πορφύλην είδετ’;»
«Εδώ Πορφύλ’ πολλά είναι, το ποιο Πορφύλ’ γυρεύετ’;»
«Εκειό της χήρας τον υγιό, της ερημιάς το ’γγόνι».
«Χήρας υγιός εγώ είμαι, της ερημιάς το ’γγόνι».
1πηνεύ’: πηδάει
2εβαριώθη: του φάνηκε βαρύ, του κακοφάνηκε
3αλλάγι: τμήμα στρατού στην υπηρεσία του βασιλιά, η βασιλική σωματοφυλακή
4όποιος τρώει το (γ)έμα μου: όποιος μοιράζεται το τραπέζι μου
5τ’ άστρα έχουνε μέτρωση, τα φύλλα έχουν ψήφους: τ’ άστρα μετριούνται, τα φύλλα λογαριάζονται. «Ψήφος» με την αρχαία σημασία: πετραδάκι που το χρησιμοποιούσαν για την αρίθμηση, μετρητής· ψήφοις λογίζεσθαι = υπολογίζω χρησιμοποιώντας πετραδάκια
The story of the widow’s son probably refers to Constantine Doukas, a senior officer in the Imperial army who was killed in 913 after taking part in palace intrigues to overthrow Emperor Constantine VII Porphyrogenitus. The melodic line of this song—undoubtedly one of the oldest in the acritic cycle — bears the stamp of its place of origin, Cappadocia, whose traditional songs echo Byzantine sacred music. The impression of listening to a sacred chant is heightened by the fact that the singer, Dimitris Theophanidis from Cappadocia, employs a vocal technique similar to that of the precentors.
Aris Fakinos (1982)
Studio recording (1982).
Singers
