00:00
Νε βρέστε, νε νιέ κούτσουρε,
κεντόν νιέ ζογκ ι μπούκουρε.
Νε βρέστε, νε νιέ ντάρδε,
κεντόν νιέ ζογκ ι μπάρδε.
Νε βρέστε, νε νιέ μυδιαλιέ,
κεντόν αγιό μαυριδερέ.
Νε βρέστε, νε νιέ πιέσκε,
κεντόν νιέ ζογκ εζέσκε.
Απόδοση στα ελληνικά:
Στ’ αμπέλι, σ’ ένα κούτσουρο,
τραγουδάει ένα πουλί όμορφο.
Στ’ αμπέλι, σε μίαν αχλαδιά,
τραγουδάει ένα πουλί άσπρο.
Στ’ αμπέλι, σε μια μυγδαλιά,
τραγουδάει μια μελαχρινή.
Στ’ αμπέλι, σε μια ροδακινιά,
τραγουδάει ένα πουλί μαύρο.
Τραγούδι ιδιαίτερα αγαπητό στα χωριά της Θήβας, το οποίο τραγουδιόταν στον τρύγο. Μας το δίδαξε η Παρασκευή Μπατσούλη από το Καζνέσι. Πρόκειται για έναν ακόμη ημιόλιο δακτυλικό συρτό (καλαματιανό) σε τετράμετρο.
Το γένος χαρακτηρίζεται από ένα κεντρικό τετράχορδο με την τονική στη βάση και ελαττωμένη τέταρτη, γεγονός που παρεμβάλλει αυξημένο διαζευκτικό τόνο προς την πέμπτη βαθμίδα (μακάμ ντιουγκιάχ). Ουσιαστικά, το γένος θα έπρεπε να ταξινομείται ως χρωματικό, όμως η βυζαντινή θεωρία, για δικούς της λόγους, το εντάσσει στις χρόες των διατονικών — και συγκεκριμένα στην εκδοχή του πλαγίου πρώτου διφώνου, που ονομάζεται νάος.
Οι Νεοέλληνες λαϊκοί μουσικοί αποκαλούν τον δρόμο αυτό σαμπάχ. Το αυθεντικό σαμπάχ διαθέτει μεν την ίδια διαστηματική δομή, ωστόσο η τονική διαπλοκή και η μελωδική του συμπεριφορά διαφέρουν. Επειδή όμως τα μακάμ ντιουγκιάχ και σαμπάχ είναι στενά συγγενικά, διαμορφώσαμε την εισαγωγή του κομματιού πάνω στις γραμμές του αυτούσιου μακάμ σαμπάχ.
Θανάσης Μωραΐτης (1998)
Ηχογράφηση από τη συναυλία με ανέκδοτα αρβανίτικα τραγούδια της Κάτω Ιταλίας και της Ελλάδας, που πραγματοποιήθηκε το 1998 στο «Θέατρο Παλλάς».
Το τραγούδι περιλαμβάνεται στον δίσκο Τριαντάφυλλο του βράχου, Ανέκδοτα αρβανίτικα τραγούδια της Κάτω Ιταλίας και της Ελλάδας. Έρευνα, καταγραφή και επιμέλεια του Θανάση Μωραΐτη (Lyra 1998).
Τραγούδι
Βιολί
Κανονάκι
Ούτι
Τουμπελέκι
Κοντραμπάσο
Κρουστά
