00:00
Από τα μπεντένια1 πέφτω, πέφτω για να σκοτωθώ
κι η αγάπη μου φωνάζει «πιάστε τον, για το Θεό!»
Δε σ’ είδα σήμερα και χτες,
βαριά βαρούν οι μακαβιές2.
Τι με ωφελεί κι αν ζήσω και δε ζήσουμε μαζί,
δυο καρδιές να γίνουν ένα, ένα σώμα, μια ψυχή.
Δε σ’ είδα χτες και τα προχτές,
βαριά βαρούν οι μακαβιές.
[Απεφάσισα τα μαύρα να φορώ παντοτινά
και να κλαίγω μέρα-νύχτα τη δική σου απονιά.
Έλα μ’ εδώ, μικρούλα μου,
να γιάνεις την καρδούλα μου.
Έλα μ’ εδώ, δεν έρχομαι,
είμαι μικρό και ντρέπομαι.]
1 Μπεντένι: έπαλξη κάστρου (τουρκ. beden).
2 Μακαβιά: ραβδί, ρόπαλο, μτφ. ραβδισμός. Από το βυζαντινό μαγκλάβι(ο)ν, με προέλευση τη λατινική λέξη man(u)clavium. Συναντάται επίσης σε μικρασιατικά ιδιώματα της Ιωνίας και το ρήμα μαχλαβίζω ή μαγλαβίζω: βασανίζω, τυραννώ.
Δίστιχα του ανεκπλήρωτου έρωτα, του ερωτικού καημού και της αγάπης χωρίς ανταπόκριση, στον εννιάσημο ρυθμό του αντικριστού χορού (καρσιλαμά). Ο ερωτευμένος βρίσκεται σε απελπιστική θέση, γιατί η αγαπημένη του δεν ενδίδει στον έρωτά του και αδιαφορεί. Μόνο αυτή μπορεί να τον γλυτώσει από το ερωτικό αδιέξοδο, στο οποίο έχει περιπέσει. Η αγιάτρευτη πίκρα του έρωτα, η άρνηση και η απόρριψη της αγάπης αποδίδονται επιγραμματικά και πολύ ποιητικά σε κάθε εικόνα που παρουσιάζουν τα δίστιχα και τα γυρίσματά τους.
Θοδωρής Κοντάρας (2022)
Ζωντανή ηχογράφηση από τη συναυλία Μικρασιάτικα τραγούδια με τη Δόμνα Σαμίου, που πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, στις 8/3/2005.
Το τραγούδι έμαθε η Δόμνα Σαμίου το 1963 από την Αθανασία Νταλάκα, 63 χρονών τότε, πρόσφυγα από το Μπαϊντίρι της Ιωνίας, χωριό καταγωγής και της οικογένειας Σαμίου.
Το Μπαϊντίρι (τουρκ. Bayındır) είναι μια σημαντική αγροτική κωμόπολη, 73 χλμ. νοτιοανατολικά της Σμύρνης, χτισμένη στην ευφορότατη κοιλάδα του ποταμού Καΰστρου (τουρκ. Küçük Menderes). Μαζί με το γειτονικό Οντεμίσι και τα Θείρα, αποτελούσαν τρία ακμαία κέντρα του ελληνισμού της Ιωνίας ως το 1922.
Τραγούδι
Κλαρίνο
Βιολί
Πολίτικη λύρα
Κανονάκι
Ούτι
Τουμπελέκι
Μπεϊντίρ
