Σφουγγαράδικο τσιμάρισμα ⬥ E, γιάλεσα γιαλέσα, αγάντα γιαλέσα, γιαλέσα ε, γιαλέσα, αγάντα γιαλέσα, γιαλέσα, βρε λεβέντες, σας κόψω γω βιολέντες, βρε όλων όπο ένα δύο βρε της Μαρίκας δεν της δίνω γιαλέσα, λεβεντόνια, της Mπαρμπαριάς γλαρόνια. Κόρη και νιος ’ρωτεύουνταν από το παραθύρι, ο νιος τση ζήτα το φιλί κι [...]
Άγιος Βασίλης έρκεται ⬥ Άγιος Βασίλης έρκεται 'πό πίσω απ' το Καμάρι βαστάει μυτζήθρες και τυριά, βαστάει κι ένα γκυνάρι. Βάρτε μας κρασί να πιούμε και του χρόνου να σας πούμε. Κι αν έχεις κόρη όμορφη βάρτηνε στο ζιμπίλι και κρέμασέ τηνε ψηλά να μη σ’ τη φάν' οι ψύλλοι. [...]
Αζιζιές ⬥ Οργανικός σκοπός από τη Χίο, χορευτικός, σε ρυθμό 2/4 (δίσημο), κοινός σε όλους τους συρτούς των νησιών αλλά και της ηπειρωτικής Ελλάδας. Οι συρτοί χοροί ονομάστηκαν έτσι επειδή οι χορευτές, κρατώντας ο ένας το χέρι του άλλου, σχηματίζουν ημικύκλιο και προχωρούν πάντα προς τα δεξιά, σέρνοντας ελαφρά τα [...]
Άνοιξε πόρτα μ', άνοιξε, χρυσοπερατωμένη που σε χρυσοπεράτωσε πέρδικα πλουμισμένη. Την καλησπέρα σού 'φερα κι έβγα να τήνε πάρεις με ρόδα με τριαντάφυλλα έλα να τήνε ράνεις. Σ' αυτό το σπίτι που 'ρθαμε πέτρα να μη ραγίσει κι ο νοικοκύρης του σπιτιού χίλια χρόνια να ζήσει.
Ανοίξετε την πόρτα σας τα κάλαντα να πούμε και βάλετε και μια ρακή για να σας ευχηθούμε. Ταχιά ταχιά 'ν' αρχιμηνιά, πρώτη γιορτή του χρόνου αρχή που βγήκεν ο Χριστός στη γης να περπατήξει και βγήκεν και χαιρέτηξε ούλους τσι ζευγολάτες κι ο πρώτος που χαιρέτηξε ήταν άγιος Βασίλης. «Καλώς [...]
Aπό τα γλυκά σου μάτια τρέχει αθάνατο νερό και σου γύρεψα λιγάκι και δε μου ’δωσες να πιω. Όποιος θέλει ν' αγαπήσει πρέπει να 'χει υπομονή να του βάζουν το μαχαίρι και να λέει δεν πονεί. Mες σ’ ένα βαθύ λαγκάδι, σ’ έναν άσπαρτο κοπιό, ’κει θα πα να κατοικήσω [...]
Απόψιν, απόψι τα μεσάνυχτα, σηκώθηκα να γράψω – τρυγονάκι μου. Και κοντυ- και κοντυλιά δεν έριξα, κι αρχίνησα να κλάψω – το πουλάκι μου. Σηλυβρια- Σηλυβριανή μου Παναγιά, στο μπόγι σου λαμπάδα – τρυγονάκι μου, να φέρεις, να φέρεις την αγάπη μου, αυτήν την εβδομάδα – τρυγονάκι μου.
Ο πεντοζάλης ακολουθεί το μέτρο των 2/4 και είναι ο πιο χαρακτηριστικός και θεαματικός απ’ όλους τους κρητικούς χορούς. Τα βήματά του είναι μικρά, γρήγορα και επακριβή και ποικίλλονται με ενδιαφέροντα πηδήματα. Η κίνησή του, αργή στην αρχή, με την πάροδο του χρόνου γίνεται όλο και πιο γρήγορη. Το κομμάτι [...]
Ο χασάπικος ή κασάπικος χορός λέγεται ότι έχει τις ρίζες του στους χορούς της συντεχνίας των μακελλάρηδων (κρεοπωλών) του Βυζαντίου. Είναι ο πιο χαρακτηριστικός και δημοφιλής χορός των πυκνών ελληνικών πληθυσμών που κατοικούσαν ολόγυρα στην Προποντίδα, αλλά και σε άλλες γειτονικές περιοχές (Ανατ. Θράκη, ΒΔ. Μ. Ασία).
Κάλαντα Πρωτοχρονιάς ⬥ Αρχιμενιά κι αρχιχρονιά κι αρχή καλός μας χρόνος Άγιος Βασίλης έρχεται από την Καισαρεία βαστάει εικόνα και χαρτί, χαρτί και καλαμάρι το καλαμάρι έγραφε και το χαρτί μιλούσε. Παινέματα για τον αφέντη Μα σένα, αφέντη, πρέπει σου καρέκλα καρυδένια για ν' ακουμπάς τη μέση σου τη [...]
Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά, ψιλή μου δεντρολιβανιά κι αρχή καλός μας χρόνος, εκκλησιά με τ’ άγιο θρόνος. Αρχή που βγήκεν ο Χριστός Άγιος και πνευματικός στη γη να περπατήσει και να μας καλοκαρδίσει. Άγιος Βασίλης έρχεται, άρχοντες τον κατέχεται από την Καισαρεία, συ ’σαι αρχόντισα κυρία. Βαστάει πένα και χαρτί, ζαχαροκαντιοζυμωτή [...]
Κάλαντα Πρωτοχρονιάς ⬥ Άρχιν, άρχιν τα κάλαντα κι άρχιν καλά χρόνια τα πουλιά λαλούν και χερολόνια πάλι κράζνε. Άγιον Βασίλειον καλόν ζευγάρι λάμνει καλόν εν' αφέντη, καλόν κι ευλο(γ)ημένον. Έχει και τα βόδια του, παράδεισου πουλίτσι έχει και το τσίφτσι του πανώριον παλληκάρι. Έχει και τ' αλέτιρι τ' σ' άγχου [...]
Κάλαντα Φώτων των μπεκρήδων ⬥ Ας τον εκαλαντρίσουμε κι έπειτα ας αρχίσουμε τα κάλαντρα να πούμε, βάλτε μας κρασί να πιούμε. Εμείς κρασί δεν πίνουμε, μόνο πως δεν τ' αφήνουμε γεμάτο το ποτήρι και αυτό για το χατίρι. Κάμνω λοιπόν αρχή καλή και του Προδρόμου η ευχή να 'ναι πάντα [...]
Αυγή τσ’ αυγής, αυγή τσ’ αυγής θα σηκωθώ ’πού του βουνού τη ρίζα, ’πού του βουνού τη ρίζα να σύρω να- να σύρω να ξημερωθώ. Να σύρω να ξημερωθώ, βουνό μου στην κορφή σου να κάμω κύκλο στο βουνό, βολίτα στη μαδάρα να βρω μια μπέτρα ριζιμιά, να διπλωθώ να [...]
Κάλαντα Φώτων ⬥ Αύριο 'ν' τα Θεοφάνεια, γιορτάζουν εκκλησίες και προσκαλούν τους άρχοντες, γέροντες και παιδίες να λάβουν όλοι το λοιπόν με συνδρομή και τάξη τα φοβερά μυστήρια ήρθαν να μας διδάξουν. Κι ο επουράνιος Θεός έστειλε τον Υιόν του να λευτερώσει τον Αδάμ, το πλάσμα το δικό του. Κι [...]
Αύριο είναι τω Φωτώ π' αγιάζουν οι παπάδες μέσα στα σπίτια μπαίνουνε και λεν τσι εορτάδες. Ο Ιωάννης Βαπτιστής επέρασε και είπε. Χαρίσετέ μου τα κλειδιά τα μαργαριταρένια ν' ανοίξω τον Παράδεισο, να μπω στο περβολάκι να θέσω ν' αποκοιμηθώ σε μια μηλιά 'πό κάτω. Πέφτουν τα μήλα κόκκινα απάνω [...]
Aύριον είναι ντω Φωτώ που ψάλλουν οι παπάδες και που γυρίζουν τα στενά και λεν τον Ιορδάνη. Βοήθεια τον έχομε τον Μέγα Ιωάννη που παρεδέχθην ο Χριστός να πά' να τον βαφτίσει. Ώχου, αφέντη μου Χριστέ και πώς θα σε βαφτίσω που θα καούν τα χέρια μου, σαν το κερί [...]
Bασιλικός θα γίνω στο παραθύρι σου κι ανύπαντρος θα μείνω για το χατήρι σου. Έλα, έλα με τ' εμένα να περνάς χαριτωμένα. Έβγα στο παραθύρι κρυφά απ’ τη μάνα σου και κάνε πως ποτίζεις τη μαντζουράνα σου. Tούτο δω το καλοκαίρι θέλω να σε κάνω ταίρι. O ήλιος βασιλεύει κι [...]
Βλέπω καράβια κι έρχονται, ωραία που μου φαίνονται καραβάκια π’ αρμενίζουν την καρδούλα μου ραγίζουν. Το ’να αρμενίζει με νοτιά, βόηθα, Χριστέ και Παναγιά τ’ άλλο με τραμουντάνα, άσπρη μου παχιά σουλτάνα. Το τρίτο το μικρότερο κ’ απ’ όλα εμορφότερο κείνο κάνει εγιαλέσα, κ’ έχει το πουλί μου μέσα. Έλεσα, [...]
Bλέπω καράβια κι έρχονται, ωραία που μου φαίνονται καραβάκια π’ αρμενίζουν την καρδούλα μου ραγίζουν. To ’να αρμενίζει με νοτιά, βόηθα Xριστέ και Παναγιά τ’ άλλο με τραμουντάνα, άσπρη μου παχιά σουλτάνα. Tο τρίτο το μικρότερο απ’ όλα εμορφότερο έχει το πουλί μου μέσα και φωνάζει εγιαλέσα. Έλεσα μάτια μ’ έλεσα, μικρή [...]
Και με τα τόσα βάσανα -καλέ- πάλ’ η ζωή γλυκιά ‘ναι κι όποιος τον θάνατον ζητεί -καλέ- πρέπει λωλός για να ‘ναι. Γιαννούλα, Γιαννούλα, εσύ τα ξέρεις ούλα, Γιαννούλα, Γιαννούλα, δεν το ‘πραξες καλά. Γιατί αστεράκια τ’ ουρανού -καλέ- την λάμψη σας μ’ αρνείστε κι εσείς, βρυσούλες του βουνού -καλέ- [...]
Οργανικό κομμάτι από την περιοχή του Πόντου, στη Μαύρη Θάλασσα, σε ρυθμό 2/4. Ηχογραφήθηκε το 2006. Το σκοπό κατέγραψε η Δόμνα Σαμίου στη Νέα Ιωνία Αττικής, με τον Ινεπολίτη λυράρη Γιώργο Καμπουργιαννίδη, τον Νοέμβριο του 1982.
