Αναστενάρια ⬥ Σκοποί από το αναστενάρικο πανηγύρι, καταγραφή του 1964. Κάθε χρόνο, στις 21 Μαΐου, των Αγίων Κωνσταντίνου & Ελένης, ένα πανηγύρι οργανώνεται σε δυο χωριά της Μακεδονίας: τον Λαγκαδά, έξω από τη Θεσσαλονίκη και την Αγία Ελένη, κοντά στις Σέρρες.
Διώχνεις με μάνα, διώχνεις με, στ’ αλήθεια θα πααίνω, μι τα πουλάκια θα διαβώ, κι μι τα χιλιδόνια κι τα πουλιά θα έρχουντι κι γω πάντα θα λείπω. Θα πας μάνα μ’ στην εκκλησιά, στην εκκλησιά ’κκλησία, θα δγεις τις νιές, θα δγεις τους νιους, θα δγεις τα παλικάρια, θα [...]
Εγώ είμαι ο- εγώ είμαι ορφανό πιδί, είχα και χήρα μάνα, είχα και χήρα μάνα, και η μάνα μου, και η μάνα μου μι στοίχησι1 σ’ έναν καλό αφέντη, σ’ έναν καλό αφέντη. Κι αφέντης μου είχι χαρά, παντρεύει τουν υγιό του και μ’ έβαλαν για να κιρνώ μ’ ένα [...]
Έλα Χριστέ και Παναγιά, στο δρόμο πα κινήσεις και σφίξε την καρδούλα σου, να μην λιγοθυμίσεις. Αηδονά- αηδονάκι μου, χελιδο- χελιδονάκι μου. Άστρα μου χαμηλώσετε και σύννεφα σταθείτε για να περάσ’ η νιόνυφη κι ύστερις περπατείτε. Αχ, το ταίρι μου, το τζιβαέρι μου. Έβγα μανάτσα του γαμπρού και πεθερά της [...]
Κάλαντα Λαζάρου ⬥ Ήρθ’ ο Λάζαρος, ήρθαν τα Bάγια, καλή μέρα σας, καλή σας μέρα. Tώρα λάλησε πουλί κι αηδόνι, τώρα λάλησε και χελιδόνι. ν-Εσένα πρέπ’ αφέντη μου ν-αυτά τα τρία ζευγάρια τα ντρέχεις τα, τα σπέρνεις τα, γυρίζεις τριβολά τα. Kαι σκάλωσεν ο κάτσινος στης νεραντζιάς τον κλώνο, και [...]
Ιστορικός θρύλος της Άλωσης ⬥ Καλογριά μαγέ- μαγέρευε ψαράκια στο τηγάνι και μια φωνή, ψιλή- ψιλή φωνή, απάνωθε της λέγει. «Πάψε γριά το μαγερειό κι η Πόλη θα τουρκέψει, κι ο Μουχαμπέτης1 θε να μπει στην Πόλη καβαλάρης». «Όταν τα ψάρια πεταχτούν και βγουν και ζωντανέψουν τότε κι ο Τούρκος [...]
Ιστορικός θρύλος της Άλωσης ⬥ Καλογριά μαγέ- μαγέρευε ψαράκια στο τηγάνι και μια φωνή, ψιλή φωνή, απάνωθέ της λέγει. – Πάψε, γριά, το μαγερειό κι η Πόλη θα τουρκέψει κι ο Μουχαμπέτης1 θε’ να μπει στην Πόλη καβαλάρης. – Όταν τα ψάρια πεταχτούν και βγουν και ζωντανέψουν, τότε κι ο [...]
Κάτω στην Αγια-Μαρίνη και στην Παναγιά δώδικα χρονώ κορίτσι έγινε καλογριά. Μήδε το σταυρό του κάνει, μήδε προσκυνά, μόνο βλέπ’ τα παλικάρια και κρυφά γελά και στα σταυροδρόμια κάθ’ται και κρασί πουλά. Πέρασε κι ένας λεβέντης και την ερωτά. – Πόσο το κρασί, κυρά μου, πόσο η οκά; – Πέντε [...]
Kάτω στην Αγια-Mαρίνη και στην Παναγιά δώδικα χρονώ κορίτσι έγινε καλογριά. Mήδε το σταυρό του κάνει, μήδε προσκυνά, μόνο βλέπ’ τα παλικάρια και κρυφά γελά και στα σταυροδρόμια κάθ’ται και κρασί πουλά. Πέρασε κι ένας λεβέντης και την ερωτά. – Πόσο το κρασί, κυρά μου, πόσο η οκά; – Πέντε [...]
Mιαν ημέρα ένας γάτος βάζει ρούχα σαν πατέρας παίρνει το γιαλό-γιαλό βρίσκει ποντικούς χορό. – Πάρτε και μένα βρε ποντίκια για να κάνουμε συντροφλίκια. Κι έπιασέν τα τα καημένα κι έτρωγέν τα απ’ ένα-ένα έμεινε μια ποντικίνα που ’ταν και γραμματικίνα. – Μη με τρως εμένα γάτε να σε μαγερεύω [...]
Ο Κωσταντί- ο Κωσταντίνος ο μικρός, ο Κωσταντίνος ο μικρός, ο Μικροκωσταντίνος, μικρόν τον είχε η μάνα του, μικρόν τ’ αρραβωνιάζει, μικρόν τον ήρθε μήνυμα στον πόλεμο να πάει. Νύχτα σελώνει τ’ άλογο, νύχτα το καλιγώνει. [Βάνει ασημένια πέταλα, μαλαματένιες λόθρες κι απάνω στα σελώματα όλο μαργαριτάρι. Πήδηξε, καβαλίκεψε σαν [...]
Πέρασα καλημέρισα τέσσερα μαύρα μάτια, τέσσερα χείλια, Δάφνη μ’, κόκκινα τέσσερα χείλια κόκκινα κι δυο λιγνά κορμάκια, πέρασα, Δάφνη μ’, κι τα ρώτησα, πέρασα κι τα ρώτησα του δρόμου να μι δείξουν κι κείνα δε μου μίλησαν κι κίνησα κι πάω. Παίρνου του δρόμου του στρατί, τ’ άδειου του μονοπάτι, [...]
Ποιος είδε πράσινο δεντρί, μαυροματούσα και μικρή, να ’χει ασημένια φύλλα, μαύρα μάτια, μαύρα φρύδια και στην κορφή μαλάματα, κοράσια με τα θάματα και στη ρίζα κρύα βρύση, ποιος να πιει και να γεμίσει. Πήγα να πιω και ’γω νερό, φιλώ τα μάτια της τα δυο, να πιω και να [...]
Πουλάκια μ’ της Aνατολής κι αηδόνια μου της Δύσης για συχναστείτε μια μεριά για να σας παραγγείλω, το Mάη να μη λαλήσετε, [το Mάη να μην ’κουστείτε για το βαρύ τον πόλεμο.]
Σε, μωρ’ σε, σε καινούργια βάρκα μπήκα, σε καινούργια βάρκα μπήκα και στον Αϊ-Γιώργη βγήκα. Βρίσκω ναύτες παλικάρια που ψαρεύανε για ψάρια. – Έχετε ψαράδες ψάρια, αστακούς και καλαμάρια; – Έχουμε γλυκιά σαρδέλα για την όμορφη κοπέλα, έχουμε και τα λαβράκια που τα τρών’ τα κοριτσάκια, έχουμε και καλαμάρια, που [...]
Στ’ς παπαδιάς, στ’ς παπαδιάς τα παραθύρια στ’ς παπαδιάς τα παραθύρια, κάθουντι δυo μαύρα φρύδια κι αγναντεύουν τα καράβια που ’ρχουντι ’πού του Μισίρι, φουρτουμένα μι φκιασίδι, μι φκιασίδ’, μι κουκκινάδι, για να βάζουν τα κουρίτσια. – Γκιμιτζή1 μ’ καραβουκύρη, πόσα δίνεις του φκιασίδι; – Πέντι γρόσα έχ’ του δράμι, του καλό [...]
Σαν τη μάνα, βάι αμάν αμάν, σαν τη μάνα, καλή μάνα, ν-έλα γιαρένη1 μ’ έλα, και τι καλή μανούλα ν-από ’χει τους, βάι αμάν αμάν, από ’χει τους εννιά τους γιους ν-έλα γιαρένη μ’ έλα, και μουναχή τη γκόρη. Προξενητάδις έρχουντι ν-από τη Βαβυλώνα να πάρουνι την Αρετή πουλύ μακριά στα ξένα. Κι [...]
