Του Κλήδονα ⬥ Αγιόγιαννη κι βότανι αγιόγιαννη κι βότανι κι λιανοκαραφύλλι κι λιανοκαραφύλλι. Τα δυο βουτάνια μάλουναν ποιο να μυρίσει κάλλιο. Μυρίζει κι βασιλικός π’ αξαίν’* ’πού τα χαντάκια, μυρίζει του τριαντάφυλλου π’ αξαίνει απού τ’ αγκάθια μυρίζει κι η βρουμόκαρυα βρουμάει ι κάμπους ούλους. Πίσου κι σύ βρουμόκαρυα, βρουμάς τουν [...]
Άγιος Βασίλης έρκεται ⬥ Άγιος Βασίλης έρκεται ‘πό πίσω απ’ το Καμάρι1 βαστάει μυτζήθρες και τυριά, βαστάει κι ένα γκυνάρι.2 Βάρτε μας κρασί να πιούμε και του χρόνου να σας πούμε. Κι αν έχεις κόρη όμορφη βάρτηνε στο ζιμπίλι3 και κρέμασέ τηνε ψηλά να μη σ’ τη φάν’ οι ψύλλοι. [...]
Κάλαντα Πρωτοχρονιάς ⬥ Άγιος Βασίλης έρχεται, Γινάρης ξημερώνει «Βασίλη μ’, πούθεν έρχεσαι κι απούθε κατεβαίνεις»; «Από τη μάνα μ’ έρχομαι και στο σχολειό πηγαίνω να πά’ να μάθω γράμματα, να πω την αλφαβήτα. Και στο ραβδί π’ ακούμπησα, χλωρά χορτάρια βγάζει κι απ’ κάτ’ τα χλωροβλάσταρα, περδίκια φωλιασμένα δεν είν’ [...]
Χορός του Πάσχα ⬥ ν-Ακούσ’ ισύ- ν-ακούσ’ ισύ- ν’ακούσ’ ισύ προυτουσυρτή ν-ακούσ’ ισύ προυτουσυρτή κ’ ισύ προυτουκαγκελευτή. Κ’ ισύ προυτουκαγκελευτή για βεργουλύγα του χουρό για βεργουλύγα του χουρό, για βεργουκαγκελέψε τουν, να διω ψηλές, να διω λιγνές, να διω την κόρη π’ αγαπώ του ποιος κρατεί του χέρι της, του [...]
Άναρχος Θεός καταβέβηκε, και εν τη Παρθένω κατώκησε. Ερουρέμ, ερουρέμ, ερουρερουρέμ – χαίρε Δέσποινα. Βασιλεύς των όλων και Κύριος, ήλθε τον Αδάμ αναπλάσασθαι. Άγιος, άγιος, άγιος υπάρχεις, και Κύριος. Γηγενείς σκιρτάτε και χαίρετε, τάξεις των Αγγέλων ευφραίνονται. Χερουβείμ, Χερουβείμ – χαίρε, χαίρε Παναγία Δέσποινα. Δεύτε εν σπηλαίω κατίδωμεν, κείμενον εν [...]
Αναστενάρια ⬥ Σκοποί από το αναστενάρικο πανηγύρι, καταγραφή του 1964. Κάθε χρόνο, στις 21 Μαΐου, των Αγίων Κωνσταντίνου & Ελένης, ένα πανηγύρι οργανώνεται σε δυο χωριά της Μακεδονίας: τον Λαγκαδά, έξω από τη Θεσσαλονίκη και την Αγία Ελένη, κοντά στις Σέρρες.
Ανοίξετε την πόρτα σας τα κάλαντα να πούμε και βάλετε και μια ρακή για να σας ευχηθούμε. Ταχιά ταχιά ‘ν’ αρχιμηνιά, πρώτη γιορτή του χρόνου αρχή που βγήκεν ο Χριστός στη γης να περπατήξει και βγήκεν και χαιρέτηξε ούλους τσι ζευγολάτες κι ο πρώτος που χαιρέτηξε ήταν άγιος Βασίλης. «Καλώς [...]
Κάλαντα Πρωτοχρονιάς ⬥ Αρχιμενιά κι αρχιχρονιά κι αρχή του Γεναρίου κι αρχή που βγήκεν ο Χριστός στη γη να περπατήξει και βγήκε και χαιρέτηξε όλοι τσι ζευγολάτες. καλώς τα κάνετε γιωργοί, καλώς τα πολεμάτε τα χίλια σας να ‘ν’ εκατό και τα ‘κατό σας χίλια και τ’ αποκοσκινίδια σας αμέτρητα [...]
Κάλαντα Πρωτοχρονιάς ⬥ Αρχιμενιά κι αρχιχρονιά κι αρχή καλός μας χρόνος Άγιος Βασίλης έρχεται από την Καισαρεία βαστάει εικόνα και χαρτί, χαρτί και καλαμάρι το καλαμάρι έγραφε και το χαρτί μιλούσε. Παινέματα για τον αφέντη Μα σένα, αφέντη, πρέπει σου καρέκλα καρυδένια για ν’ ακουμπάς τη μέση σου τη [...]
Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά, ψιλή μου δεντρολιβανιά κι αρχή καλός μας χρόνος, εκκλησιά με τ’ άγιο θρόνος. Αρχή που βγήκεν ο Χριστός Άγιος και πνευματικός στη γη να περπατήσει και να μας καλοκαρδίσει. Άγιος Βασίλης έρχεται, άρχοντες τον κατέχεται από την Καισαρεία, συ ’σαι αρχόντισα κυρία. Βαστάει πένα και χαρτί, ζαχαροκαντιοζυμωτή [...]
Κάλαντα Πρωτοχρονιάς ⬥ Αρχιμηνιά Πρωτοχρονιά, πρώτη του Γεναρίου που είναι του Χριστού γιορτή και του Αϊ-Βασιλείου. Άγιος Βασίλης έρχεται από την Καισαρεία βαστάει πένα και χαρτί, χαρτί και καλαμάρι το καλαμάρι έγραφε και το χαρτί μιλούσε. «Βασίλη πόθεν έρχεσαι και πόθεν κατεβαίνεις;». «Από τη μάνα μ’ έρχομαι και στο σχολειό [...]
Κάλαντα Πρωτοχρονιάς ⬥ Άρχιν, άρχιν τα κάλαντα κι άρχιν καλά χρόνια τα πουλιά λαλούν και χερολόνια πάλι κράζνε. Άγιον Βασίλειον καλόν ζευγάρι λάμνει καλόν εν’ αφέντη, καλόν κι ευλο(γ)ημένον. Έχει και τα βόδια του, παράδεισου πουλίτσι έχει και το τσίφτσι του πανώριον παλληκάρι. Έχει και τ’ αλέτιρι τ’ σ’ άγχου [...]
Λαζαρίτικο τραγούδι ⬥ Άσπρο τραντά- τραντάφυλλο φορώ ν-άσπρο τραντάφυλλο φορώ βολιούμι να το βάψω βολιούμι να το βάψ’ κι αν τ’ απιτύχω ρούσα μ’ στις μπογιές κι αν τ’ απιτύχω στις μπογιές πολλές καρδιές θα κάψω. Θα κάψω νιες, θα κάψω γριές, θα κάψω παλληκάρια πολλές καρδιές θα κάψ’. Θα [...]
Κάλαντα Πρωτοχρονιάς ⬥ Άστρον ανεφάνης, Βασίλειε, εν τη Καισαρεία μητρόπολη. Βασίλειος ο Μέγας αρχιερεύς, όλον τούτον κόσμον εφώτισεν. Ιουλιανός ο Παραβάτης θέλει να απέλθεις Καισάρεια. Τρεις άρτους λαμβάνει στας χείρας του και συναπαντά τον τύραννον. Όταν είδε τα δώρα σμικρότατα, άγριον εφτύσας ο τύραννος χόρτον να στέργεις τον άγιον και [...]
Κάλαντα Φώτων ⬥ Αύριο ‘ν’ τα Θεοφάνεια, γιορτάζουν εκκλησίες και προσκαλούν τους άρχοντες, γέροντες και παιδίες να λάβουν όλοι το λοιπόν με συνδρομή και τάξη τα φοβερά μυστήρια ήρθαν να μας διδάξουν. Κι ο επουράνιος Θεός έστειλε τον Υιόν του να λευτερώσει τον Αδάμ, το πλάσμα το δικό του. Κι [...]
Αύριο είναι τω Φωτώ π’ αγιάζουν οι παπάδες μέσα στα σπίτια μπαίνουνε και λεν τσι εορτάδες. Ο Ιωάννης Βαπτιστής επέρασε και είπε. Χαρίσετέ μου τα κλειδιά τα μαργαριταρένια ν’ ανοίξω τον Παράδεισο, να μπω στο περβολάκι να θέσω ν’ αποκοιμηθώ σε μια μηλιά ‘πό κάτω. Πέφτουν τα μήλα κόκκινα απάνω [...]
Aύριον είναι ντω Φωτώ που ψάλλουν οι παπάδες και που γυρίζουν τα στενά και λεν τον Ιορδάνη. Βοήθεια τον έχομε τον Μέγα Ιωάννη που παρεδέχθην ο Χριστός να πά’ να τον βαφτίσει. Ώχου, αφέντη μου Χριστέ και πώς θα σε βαφτίσω που θα καούν τα χέρια μου, σαν το κερί [...]
Κάλαντα Λαζάρου ⬥ Έβγα κυρά μου Παναγιά, να δεις τις βάγιες που ’ρθαν να δεις τις βάγιες που Βάγιες μου, Βαγίτσες μου, λίγο χαμηλώσετε [για να κόψω ’να κλαρί, να το δώσω στο Χριστό]. Έβγα κυρά μου Παναγιά, να δεις τις βάγιες που ’ρθαν να δεις τις βάγιες που.
Λαζαρίτικο ευχετικό τραγούδι ⬥ Γραμματικό-νο-ς ηκάθουνταν, γραμματικός ηκάθουνταν πάνω στην άσπρη πέτρα, πάνω στην άσπρη πέτρα, κι έγραφιν κι κοντύλιαζιν κι χύθηκ’ η μιλάνη κι βάψαν τα ρουχίτσια του τα χρυσοκιντημένα. Σ’ ιννιά πουτάμια τά ’πλυνι κι πάλι δεν ξιβάφουν. Ν’ ανοίξιτι, να λάμψιτι να ’ρθούν οι Λαζαρίνις με τη [...]
Τραγούδι Χριστουγέννων ⬥ Δεν ακούς, πιριστερούδα μου, ήρθα στον μαχαλά σου, νερ, κι μαχαλά σου ξύπνησι και συ βαριά κοιμάσι. Ξύπνα, να πας στην εκκλησιά, βαρούνε οι καμπάνες, νερ, Χριστός γεννιέται σήμερα κι είναι γιορτή μεγάλη. Χριστούγεννα, Πρωτούγεννα, πρώτη γιορτή του χρόνου, νερ, όλος ο κόσμος χαίρεται και λένε στον [...]
Χορός του Πάσχα ⬥ Δόξα να- δόξα νά ’χει πάσα ημέρα, δόξα νά ’χει πάσα ημέρα κι ο Υιός με τον Πατέρα και το Πνε- και το Πνεύμα το Αγίο, και το Πνεύμα το Αγίο, το ζωαρχικό και θείο. Δόξα νά ’χουν και τα τρία και η Δέσποινα η Μαρία, [...]
Eδώ διαβαίν’ ο Λάζαρος με δώδεκ’ Aποστόλους και πάλι ξαναγύρισε με δεκατρείς αγγέλους. Όθε περάσει και διαβεί πηγάδια θεμελιώνει, πηγάδια πετροπήγαδα κι αυλές μαρμαρωμένες, τα κεραμίδια χάλκινα κι οι ρέλες ατσαλένιες και τα πορτοπαράθυρα σφιχτά μανταλωμένα και τα βα(ρ)έλια αραδαριά και τα σκαριά ατσαλένια. Tώρα είπαμε και του σπιτιού, ας [...]
Κάλαντα Πρωτοχρονιάς ⬥ Εις αυτό το νέον έτος, εις την πρώτη του μηνός ήρθα να σας χαιρετήσω, δούλος σας ο ταπεινός. Ο Βασίλειος ο Μέγας είναι πάντα θαυμαστός και στην οικογένειά σας, να ‘ναι πάντα βοηθός. Τα παιδιά σας στο σχολείο να τα στέλνετε συχνά να μαθαίνουν ιστορίες, της Ελλάδος [...]
