00:00
Στην Πόλη ήμουν κι έμαθα παντρεύουνταν καλούδα μ’,
παντρεύουνταν, αρρεβωνιάζουνταν κι άλλον καλό πως παίρνει.
Παίρνω κ’ ιγώ τ’ αγλήγουρνο1 στουν τόπου μου να πάνω.
Δεν πάου κοντά, δεν πάου μακρά, στου δράκου το πηγάδι
βρίσκου κοράσιον απού ’κλαιγι στα μαύρα φουριμένου.
– Καλημέρα σι κόρη μου. – Καλώς τον ξένον που ’ρθι.
– Τι έχεις κόρη μου ν-απού κλαις, [βαριά π’ αναστινάζεις;
– Είπα ξένε μ’ να μην του ειπώ, να μην του μαρτυρήσου,
μα τώρα που με ρώτησες θα σι του μαρτυρήσου.
Το δαχτυλίδι μ’ έπεσε στουν πάτου του πηγάδι,
παρακαλώ σε ξένε μου να σέβεις να του βγάλεις.
Ξεντύθ’κε, ξαρματώθηκε, μες στο πηγάδι σιβαίνει.
Τρογύρου τρογύρου το ’φιρνι, το δαχτυλίδι δε βρίσκει,
βρίσκει από της κόρ’ς μαλλιά κι απ’ αντρειωμένου χέρι.
Η κόρη δράκος έγινε, μες στο πηγάδι σιβαίνει
κι ι ξένους τουν παρακαλεί, κάθιτι κι τουν λέει.
– Άφ’σε με δράκε μ’, άφ’σε με, στουν τόπου μου να πάω,
δώδεκα χρόνια έκαμα, στουν τόπου μου δεν πήγα.
Κι πιάστηκαν κι πάλευαν στουν πάτου του πηγάδι,
’πό κει ’π’ πιάνει ι ξένους, του γιόμα2 σα γαϊτάνι,
’πό κει ’π’ πιάνει ι δράκους, μοίρες3 κομμάτια τ’ν έβγαλε.]
1αγλήγουρνο: άλογο
2γιόμα: αίμα
3μοίρες: κομμάτια
Το τραγούδι αυτό όπως και το τραγούδι Tο γυάλινο πηγάδι, δραματοποιούν ποιητικά θρύλους για δαιμονικά όντα που παίρνουν μορφή σαγηνευτικής γυναίκας με σκοπό να παραπλανήσουν και να εξολοθρεύσουν νέους και ρωμαλέους άντρες.
Τραγούδια λες φτιαγμένα από υλικό ονείρων, απηχούν τον πλατύτερο και πλουσιότερο από εκείνον της σκέψης κόσμο του υποσυνείδητου, εκφράζοντας συναισθήματα και αντιλήψεις που διέπουν τις ανθρώπινες σχέσεις και την καθημερινή ζωή μέσα στην πατριαρχική κοινωνία. Τα συμβολικά τους πρόσωπα αντανακλούν τα πρόσωπα που κατοικούν τον καθημερινό κόσμο, αλλά και ενσαρκώνουν την αόρατη και απέραντη αλήθεια της ψυχής και των φαντασιώσεων σε μια υπερβατική πραγματικότητα, σε μια μυθοπλασία όπου οι δύο κόσμοι, ο αισθητός της εμπειρίας και ο υπερφυσικός των σκοτεινών δυνάμεων, συνυπάρχουν και συναντιούνται στο φιλιατρό ενός πηγαδιού.
Στον κόσμο αυτό οι γυναίκες, στενά δεμένες με τη φύση αλλά και με το υπερφυσικό Άγνωστο απ’ όπου ερχόμαστε και όπου ξαναγυρνάμε, άρα πάντα ύποπτες για κρυφές συμμαχίες με τις υπερκόσμιες δυνάμεις, ένοχες και ανεξέλεγκτες εκ γενετής, απειλούν την ομαλή ζωή της κοινότητας. Η δύναμή τους είναι η δύναμη της αποπλάνησης. Οι άντρες, πολιτισμένοι, λογικοί, γενναίοι, χρήσιμοι, κινδυνεύουν ανά πάσα στιγμή να παρασυρθούν από δόλια θηλυκά συγκεχυμένης ταυτότητας. Η πεντάμορφη που καλεί τον νέο άντρα να κατεβεί στο βάθος της γης –στο πηγάδι που ο ανθρώπινος συμβολισμός πάντα ταύτιζε με το δικό της σκοτεινό βάθος– αποδεικνύεται μια αιμοδιψής Λάμια, και έμμεσα το φροϋδικό αυτό τραγούδι διδάσκει πως κάθε γυναίκα μπορεί να είναι ένα καμουφλαρισμένο ξωτικό, δαίμονας καταχθόνιος, σαν την ίδια τη γη που στα σκοτεινά βάθη της γεννά τη ζωή αλλά και καταλύει τα σώματα των ανθρώπων. Μιράντα Τερζοπούλου (2008)
Καταγραφή της Δόμνας Σαμίου στο Παλιούρι Διδυμοτείχου Έβρου, το 1976.
Τραγούδι
Πληροφορητές
