00:00
Τρι άρχοντες καθόντανε σ’ ένα καλό τραπέζι,
ο εις καυχιούνταν τ’ άσπρα του κι άλλος τη φορεσιά του
κι ο Μαυροζής καυχιούντανε, καυχιούνταν την καλήν του.
– Καλή μ’ τα χείλια τ’ς ξάζιεστα,1 τα μάτια τ’ς δυο χιλιάδες,
και το λιγνό της το κορμί την Πόλη αγοράζει.
– Στάσου, στάσου κυρ Μαυροζή, στάσου και μην καυχιέσαι,
καλή σου εμπροστά εν2 καλή και πίσω σε χαλάει.
Έν’ άδικο τον έριξαν να πάρουν την καλή του.
Πουλεί τα σπίτια τα ’μορφα, τ’ς αυλές μαρμαρωμένες,
πουλεί και τα περβόλια του, τα μήλα φορτωμένα.
Επούλησεν, επούλησεν και τα μισά δε σώσαν.
– Άλλο τίποτα δεν έχω, μόν’ έχω την καλή μου.
Απ’ το χέρι την έπιασε και στο παζάρ’ τη βγάζει.
Φάνηκ’ ένας γενίτσαρος, μικρός γενιτσαράκος,
λάλει, λάλει – Απούλητε3 και τι ’ναι η τιμή της;
Αμέτρητα τα έβγαλε κι αψήφητα τα ’δώκεν.
Τα γιόμισε στον κόρφο του, κλαίει και παραμένει,4
γυρνά τρανάει πίσω του για να δει την καλή του.
[– Άφ’ς τα, άφ’ς τα γενίτσαρε, ’ς τα να σε παραγγείλω,
μην τη φιλάς, εντρέπεται, μην την τσιμπάς, φοβάται,
μη σφίγγεις τα δαχτύλια της, λυγάντε και διπλούντε.5
Εκείνοι όταν φιλιούντανε, ο ήλιος εκρυβούνταν,
εκείνη όταν την τσίμπουντε, τα άστρα αματώνουν.
– Έλα και ’σύ ξανθή κόρη, έλα να ρωτηθούμε.
Πες μου εσύ ακορασιά, από τι γένος είσαι;
– Ήταν η μάνα μ’ χλέπαρη6 κι ο κύρης μου τουλγγέρης7
είχα και έναν αδερφό, Λουκάς καραβοκύρης.
Κάθισε και τη ρώτησε και βγήκεν αδερφή του.
– Εγώ αν σε εφίλησα, πάντα τ’ αδέρφια παίζουν,
και ’γώ αν σε ετσίμπησα, ας είναι η αμαρτία.]
1ξάζιεστα: από το ξάξει: αξίζει
2εν: είναι
3απούλητε: εσύ που δεν έχεις ακόμα ξεπουλήσει
4παραμένει: κοντοστέκεται
5λυγνάντε και διπλούντε: λυγίζουν και διπλώνουν
6χλέπαρη: ροδοκόκκινη, από το ομώνυμο δέντρο
7τουλγγέρης: ξυλουργός (από το τουρκικό dülger)
Καππαδοκική παραλλαγή του γνωστού ως τραγούδι του Κοντού (βλ. τραγούδια Ένας κοντός κοντούτσικος (Mελί Eρυθραίας, Μικρά Ασία) και Ένας κοντός κοντούτσικος (Σκιάθος)). Οι αρχικοί στίχοι προέρχονται από το τραγούδι της Άπιστης γυναίκας (ο Μαυρουδής παινεύεται για την όμορφη γυναίκα του, κάποιος συμπότης τού αποκαλύπτει ότι είναι άπιστη, ο σύζυγος σπεύδει στο σπίτι, το διαπιστώνει και την σκοτώνει). Ο συμφυρμός αυτός φαίνεται να είναι σταθερός (βλ. το δίσκο ακτίνας Τραγούδια της Καππαδοκίας, Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών, Αθήνα 2002, ένθετο βιβλίο, σ. 44). Μιράντα Τερζοπούλου (2008)
Ηχογραφήθηκε σε στούντιο το 2004. Το κατέγραψε η Δόμνα Σαμίου στο Χαϊδάρι Αττικής από την Ελένη Στρατουδάκη και την Βασιλική Πεπέ, το 1982.
Κεμανές
Μπεϊντίρ
Πληροφορητές
Πληροφορητές
