00:00
Τέσσερα τσαι τέσσερα γίνονται οκτώ,
τέσσερα παλικάρκα πάσι στον πόλεμο.
Στον δρόμον που πηαίνασι μα επεινάσασι
τσι εκάτσασιν να φάσιν τσαι εδιφάσασιν.
Γυρεύκουν να βρουν βρύσην απάνω στο βουνόν
τσι ήβρασιν έναν λάκκον των εκατόν οργιών.
Ερίξαν το λαχνίν τους ποιος έν’ να κατεβεί
τσαι έπεσεν η μοίρα πα’ στο μικρόν παιδί.
Δέστε με αδέρφκια μου τσι εγιώ να κατεβώ
μες στο ερημολάτσιν να βγάλω το νερό.
Τσαι τότε τα αδέρφκια τον σφικτοδέσασι,
μες στο ερημολάτσιν τον κατεβάσασιν…
Οι στίχοι που ακολουθούν και που λείπουν από την παρούσα εκδοχή, σύμφωνα με τις περισσότερες παραλλαγές του τραγουδιού, αναφέρονται στο θάνατο του μικρού αδερφού απ’ το στοιχειό που καραδοκεί στον πάτο του πηγαδιού. Το μίσος για τον μικρότερο αδερφό (θυμίζει την ιστορία του βιβλικού Ιωσήφ που και αυτόν τ’ αδέλφια του τον ρίχνουν σε πηγάδι), η κατάβαση στο βαθύ λάκκο, σύμβολο σκοτεινών ψυχικών/ σεξουαλικών διεργασιών, η θυσία ενός νέου στον χθόνιο δαίμονα κ.τ.λ. αποτελούν στερεότυπα μοτίβα και συμβολισμούς, που συναντάμε συχνά σε τραγούδια, παραμύθια και θρύλους όλης της γης.
Το τραγούδι ανήκει στην κατηγορία των Παραλογών. Οι Παραλογές είναι αφηγηματικά τραγούδια, σπάνια και πολύτιμα, έμμετρα παραμύθια, θα μπορούσαμε να πούμε, με στοιχεία από παμπάλαιους διαχρονικούς μύθους, μέσα από τα οποία ο λαός μπορούσε να ενώσει το πραγματικό με το υπερφυσικό και να αφηγηθεί ιστορίες, συνήθως τραγικές, που ίσως κάποτε να συνέβησαν ή θα μπορούσαν να συμβούν, όσο φανταστικές κι αν φαίνονται. Συχνά οι Παραλογές δεν τραγουδιούνταν, αλλά λέγονταν «κουβεντιαστά», σαν αφηγήσεις, κατά τις συναναστροφές. Οι ακροατές ταυτίζονταν με τους τραγικούς ήρωες και συχνά έκλαιγαν ενόσω άκουγαν. Με τις ακραίες, συχνά, μυθοπλασίες τους, τα τραγούδια βοηθούσαν τους ακροατές να ενσωματώνουν στη λογική εικόνα του κόσμου το υπερφυσικό και κατ’ επέκταση το παράλογο του ασυνειδήτου. Κι όπως σιγά-σιγά καθένας αποδεχόταν ότι η ζωή δεν είναι απαλλαγμένη από τα απειλητικά ξωτικά, αλλά τα περιλαμβάνει, αποδεχόταν κι ότι περιλαμβάνει δυσάρεστα, απαράδεκτα και ανήκουστα συναισθήματα, που οδηγούν σε συγκρούσεις ακόμα και μέσα στον ασφαλή χώρο της οικογένειας, συγκρούσεις που πρέπει να μπορεί να αντιμετωπίσει.
Μιράντα Τερζοπούλου (2018)
Ηχογραφήθηκε σε στούντιο το 1982.
Τραγούδι
