00:00
H τράτα μας η κουρελού η χιλιομπαλωμένη
όλο τηνε μπαλώναμε κι όλο ήταν ξεσκισμένη.
H τράτα μας, γκιόσα
θέλει κουπιά, γκιόσα
θέλει πανιά, γκιόσα
γιαλέλι μ’ γιαλέλι μ’ γιαλέλι μ’ γεια χαρά
γιαλέλι μ’ γιαλέλι μ’ γεια χαρά σας ρε παιδιά.
Αν το ’ξερε η μάνα μου πως δούλευα στην τράτα
θα μου ’στελνε τα ρούχα μου και την παλιά μου βράκα.
Πήγαμε και καλάραμε στην Kάρυστο ένα βράδυ
ψάρια πολλά επιάσαμε και ένα καλαμάρι.
Τράτα αρχικά ονομαζόταν το κωνικό δίχτυ που χρησιμοποιούσαν οι ψαράδες για να ψαρεύουν. Στη συνέχεια, συνεκδοχικά, τράτα ονομάστηκε και το καΐκι που ψάρευε με τέτοια δίχτυα, καθώς και το ίδιο το σήκωμα των γεμάτων διχτυών από τη θάλασσα, εργασία πολύ κουραστική, που απαιτεί συντονισμένο ρυθμό. Τέτοιου είδους εργατικό τραγούδι ήταν και η «Τράτα», όπου ένας από το τσούρμο έλεγε τους στίχους-προτροπές και οι άλλοι επαναλάμβαναν ένα σταθερό τσάκισμα. Οι μελωδίες τέτοιων τραγουδιών ήταν στοιχειώδεις, ο ρυθμός ανταποκρινόταν στη δουλειά που συνόδευαν, τα λόγια ήταν κοροϊδευτικά, αυτοσαρκαστικά, ερωτικά, τραγουδισμένα τραχιά, για να εμψυχωθούν κλειστές αντροπαρέες.
Το τραγούδι, μέσα στη διάρκεια του 20ού αιώνα κι από τη στιγμή που μπήκε στη δισκογραφία, μετατράπηκε, όπως και πολλά αντίστοιχα άλλα, σε τραγούδι του γλεντιού και του χορού, με διαφορετικούς στίχους και ύφος, αλλά και πολλούς τρόπους ερμηνείας και ακρόασης. Κάποια στιγμή το τραγούδι τιτλοφορήθηκε «Η τράτα μας η κουρελού».
Η πρώτη ηχογράφηση -και μάλλον η πιο συγγενική στην αρχική, ανώνυμη μορφή του τραγουδιού- είναι αυτή που έγινε στις ΗΠΑ, το 1927, με τον Σωτήρη Στασινόπουλο, τραγουδιστή δημοτικών τραγουδιών εκεί. Μπορεί κανείς να την ακούσει εδώ .
Η παραλλαγή αυτής της συλλογής προέρχεται από την περιοχή της Καρυστίας, στη Νότια Εύβοια, και συνοδεύει συρτό χορό, σε ρυθμό 2/4. Μιράντα Τερζοπούλου (2018)
Ηχογραφήθηκε σε στούντιο το 1979.
Δείτε το τραγούδι σε άλλη εκτέλεση με τη Δόμνα Σαμίου
Δείτε επίσης τα τραγούδια H τράτα μας η κουρελού (Τρίκερι) και Hπούλησα τη βάρκα μου (Δωδεκάνησα).
Στο αρχείο του Συλλόγου υπάρχει και μια καταγραφή της Δόμνας Σαμίου που έγινε στις 15/12/1976, στους Μύλους Εύβοιας, στο πλαίσιο έρευνάς της για την τηλεοπτική εκπομπή Μουσικό Οδοιπορικό με τη Δόμνα Σαμίου. Τραγουδά ο Παναγιώτης Μήλας και ομάδα ανδρών με τη συνοδεία βιολιού (Παναγιώτης Μήλας) και λαούτου (Αντώνης Βερούχης).
Παναγιώτης Μήλας, τραγούδι & βιολί, Αντώνης Βερούχης, λαούτο. Μύλοι Εύβοιας 1976
Εκπομπή «Μουσικό Οδοιπορικό με τη Δόμνα Σαμίου»
