00:00
Μα η Βγενούλα η μικρή, η μικροπαντρεμένη,
όπου καυχιόταν κι έλεγε πως Χάρος δεν την παίρνει,
γιατί είν’ τα σπίτια της ψηλά κι άντρας της παλληκάρι,
γιατί έχει δώδεκα αδελφούς και δεκαοχτώ κουνιάδοι.
Κι ο Χάρος όντας τ’ άκουσε, πολύ του κακοφάνη,
άσπρο πουλάκι γίνηκε, μαύρο χελιδονάκι,
και πήγε και τη γκίλωσε μες στο ζερβί βυζάκι.
– Μάνα, το κεφαλάκι μου, μάνα, πονεί η καρδιά μου·
στρώσε, μάνα, την κλίνη μου να πέσω να πεθάνω.
Μάνα, σαν έρθει ο Κωσταντής, μην τον κακοκαρδίσεις·
στρώσε του τάβλα να γευτεί και τάβλα να δειπνήσει,
βάλε του και γλυκό κρασί για να καλοκαρδίσει.
Ακόμα ο λόος ήστεκε κι ο Κωσταντής μπροβαίνει,
βλέπει σταυρό στην πόρτα του, παπάδες στην αυλή του,
βλέπει τον πρωτομάστορα να σκάβει το μνημούρι.
– Να ζήσεις, πρωτομάστορα, ποιανού ’ναι το μνημούρι;
– Δεν έχω στόμα να σ’ το πω, χείλη να σ’ το μιλήσω,
κι ούτ’ η καρδιά μου με βαστά να σου το μολογήσω.
Είν’ τση Βγενούλας τση μικρής, τση μικροπαντρεμένης,
όπου καυχιόταν κι έλεγε πως Χάρος δεν την παίρνει,
γιατί είν’ τα σπίτια της ψηλά κι άντρας τση παλληκάρι,
γιατί έχει δώδεκα αδελφούς και δεκαοχτώ κουνιάδοι.
– Να ζήσεις, πρωτομάστορα, σκάψε βαθιά το μνήμα,
σκάψε βαθιά, σκάψε ανοιχτά, σκάψε για δυο νομάτοι,
για τη Βγενούλα τη μικρή και για το Κωσταντάκι,
το μικρό το μικροπαντρεμένο·
και στο προσκεφαλάκι μας άσε παραθυράκι
να μπαινοβγαίνουν τα πουλιά, να μπαινοβγαίνουν τ’ άστρα,
να λεν για τούτα τα κορμιά τα αδικοχαμένα,
όπου τα χώρισε η ζωή και τα ’σμιξεν ο Χάρος.
Στη Μύκονο, κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής, όταν κάθε μορφή ψυχαγωγίας ήταν απαγορευμένη, οι γυναίκες συνήθιζαν να λένε ορισμένα τραγούδια. Τα Σαρακοστιανά δεν ήταν τραγούδια για διασκέδαση. Το περιεχόμενό τους –γεμάτο θλίψη, πίκρα, υποταγή, ξενιτιά, απώλεια και θάνατο– τα καθιστούσε, αν και δεν ήταν αυστηρά θρησκευτικά, ταιριαστά με το πνεύμα και τα συναισθήματα της περιόδου· μιας περιόδου πένθους και περισυλλογής. Αφορούσαν τον καθημερινό ανθρώπινο πόνο, τη συνάντηση της ζωής με τον θάνατο. Ήταν τραγούδια της ξενιτιάς, του Χάρου, αλλά και της αγάπης – κυρίως της πίστης στην αγάπη.
Τα περισσότερα σήμερα έχουν ξεχαστεί ή έχει ξεχαστεί ο σκοπός τους. Ήταν τα τραγούδια: Η Ερασμία, Η Τριανταφυλλένια, Η Λυγερή, Το Κωσταντάκι, και άλλα, και βέβαια η πιο γνωστή κι αγαπητή Βγενούλα.
Μιράντα Τερζοπούλου (1998)
Ηχογραφήθηκε σε στούντιο το 1997. Το κατέγραψε η Δόμνα Σαμίου τον Νοέμβριο του 1997 στη Μύκονο, από την Παναγιώτα Νάζου.
