00:00
Εβράδυν παλιοβράδυν κι ο ήλιος έκλινεν
Κι ο ήλιος ο Γιαννάκης πάει στο Ξύβουνο1
Στο Ξύβουνο οπίσω έναν πέγαδο
Δογμένος2 και σκοτωμένος και αγγελόκρουστος:3
«Γιαννάκη μ’, να ’χες μάνα, να ’χες αδελφή
Να ‘χες και μιαν καλίτσα να ’ρτει να σε διεί»
«Έχω και καλή μάνα, έχω κι αδελφή
Έχω και μιαν καλίτσα, φάνην κι έρχεται
Με δυο μαύρα μαχαίρια σινοδέρνεται4
Με δυο παιδιά στο χέρι, κι άλλο στην ποδιά
Το τρίτο το καημένο είναι στην κοιλιά»
«Δε στα ’λεγα, Γιαννάκη μ’, ν’ αχ, Γιαννάκη μου
Στον πόλεμο μη βγαίνεις και μην πολεμάς»
1Ξύβουνο: τοπωνύμιο
2δογμένος: χτυπημένος
3αγγελόκρουστος: ετοιμοθάνατος
4σινοδέρνεται: χτυπιέται
Κυκλικός χορός των μεγάλων γιορτών. Το κείμενό του κατατάσσεται από τους φιλολόγους στα ακριτικά. Ο ήρωάς του Γιαννάκης, τα βάζει ολομόναχος με χιλιάδες Τούρκους, σκοτώνει τους περισσότερους, αλλά τη νύχτα, αυτοί που ξεφεύγουν του στήνουν ενέδρα και τον τραυματίζουν θανάσιμα. Το Ξύβουνο είναι ένα γυμνό πετρώδες ύψωμα κοντά στη Σινασό.
Μέτρο: 2/4.
Έκταση: Διάστημα 7ης μικρής (ρε-ντο).
Κλίμακα: Χρωματικό του ρε (τριημιτόνιο μι♭-φα♯, και η 6η βαθμίδα χαμηλωμένη).
Καταγραφή του Συλλόγου Δημοτικών Τραγουδιών (μετέπειτα Μουσικό Λαογραφικό Αρχείο), με επικεφαλής τη Μέλπω Μερλιέ, το 1930.
Τραγούδι
Πληροφορητές
