Του Κλήδονα ⬥ Αγιόγιαννη κι βότανι αγιόγιαννη κι βότανι κι λιανοκαραφύλλι κι λιανοκαραφύλλι. Τα δυο βουτάνια μάλουναν ποιο να μυρίσει κάλλιο. Μυρίζει κι βασιλικός π’ αξαίν’1 ’πού τα χαντάκια, μυρίζει του τριαντάφυλλου π’ αξαίνει απού τ’ αγκάθια μυρίζει κι η βρουμόκαρυα βρουμάει ι κάμπους ούλους. Πίσου κι σύ βρουμόκαρυα, βρουμάς [...]
Κάλαντα Πρωτοχρονιάς ⬥ Άγιος Βασίλης έρχεται, Γινάρης ξημερώνει «Βασίλη μ’, πούθεν έρχεσαι κι απούθε κατεβαίνεις»; «Από τη μάνα μ’ έρχομαι και στο σχολειό πηγαίνω να πά’ να μάθω γράμματα, να πω την αλφαβήτα. Και στο ραβδί π’ ακούμπησα, χλωρά χορτάρια βγάζει κι απ’ κάτ’ τα χλωροβλάσταρα, περδίκια φωλιασμένα δεν είν’ [...]
Άγουρος από Σερή ⬥ Άγουρος από Σερή κόρ’ απ’ την ανατολή που πάσαν κι ανταμώσανε κάτω στον Δάφνο ποταμό που ’ν’ οι δάφνες οι πολλές και πυκνές τρανταφυλλιές.
Αϊ μου Θεολόγε μου ⬥ Αϊ μου Θεολόγε μου, καμπούρη κι ασπρογένη κατέβα δώσε την ευχή στ’ αντρόγυνο που γένη. Παναγιά του Μανταλάκη* βλέπε μας το ζευγαράκι. Γιαλό να πας, γιαλό να ‘ρθεις τα λόγια μου να θυμηθείς. Νύφη μου σου το φέραμε το δέντρο στην αυλή σου να το [...]
Χορός του Πάσχα ⬥ ν-Ακούσ’ ισύ- ν-ακούσ’ ισύ- ν’ακούσ’ ισύ προυτουσυρτή ν-ακούσ’ ισύ προυτουσυρτή κ’ ισύ προυτουκαγκελευτή. Κ’ ισύ προυτουκαγκελευτή για βεργουλύγα του χουρό για βεργουλύγα του χουρό, για βεργουκαγκελέψε τουν, να διω ψηλές, να διω λιγνές, να διω την κόρη π’ αγαπώ του ποιος κρατεί του χέρι της, του [...]
Αρχίνα γλώσσα μου γλυκειά κι αχείλι μου μελέτα και συ καημένη μου καρδιά όσα κι αν ξέρεις πέσ’ τα. Τραγούδια και παινέματα ξέρω κι εγώ καμπόσα, μα δε μ’ αφήνει να τα πω η ταπεινή μου γλώσσα. Τα πόδια το κορμί βαστούν κι η κεφαλή τη γνώση κι η γλώσσα [...]
Αν δεις καράβι να περνά της Οχτωνιάς* τον κάβο βγάλε το μαντιλάκι σου και κάνε μου σινιάλο. Θάλασσα πλατιά, κακούργα ξενιτιά. Της θάλασσας τα κύματα έρχονται ένα ένα μα τα δικά μου βάσανα έρχονται μαζεμένα. Τη γλυκιάν αυγή, να σ’ έβρω μοναχή. *Η Οκτωνιά είναι χωριό της Εύβοιας, νότια της [...]
Αν θέλεις για να παντρευτείς γυναίκα για να πάρεις έλα ρώτησε και μένα να σε πω ποια είναι για σένα. Άσπρη γυναίκα μην πάρεις σακί αλευρωμένο. Το σακί τ’ αλευρωμένο πάντα θα ‘ναι σκονισμένο. Μαύρη γυναίκα μην πάρεις σουπιά τηγανισμένη. Η σουπιά τηγανισμένη πάντα θα ‘ναι μαυρισμένη. Κοντή γυναίκα μην [...]
Αν τραγουδήσω το γαμπρό, θέλ’ ‘α χολιάσ’ η νύφη ας τραγουδήσω και τους δυο και του κουμπάρου ας λείπει. Αμυγδαλάκι τσάκισα και μέσα σε ζωγράφισα. Γαμπρέ μου καλορίζικε ν’ ασπρίσεις, να γεράσεις τη νέα που σου δώκαμε να μη την ε-χουλιάσεις. Αμυγδαλοτσακίσματα τσ’ αγάπης είναι πείσματα. Το στόμα που τραγούδησε [...]
Ιστορικός θρύλος ⬥ Aνάμεσα τρεις θάλασσες καράβι κινδυνεύει με τά ’ργανα κινδύνευε, με τον αέρα σειώνταν και με τα χαλκοτύμπανα μαζεύοντ’ αντρειωμένες μαζεύονταν, συνάζονταν ’κκλησιά θέλουν να στήσουν να στήσουν την Αγια-Σοφιά, το Μέγα μαναστήρι. Tα περιστέρια κουβαλούν, τα χελιδόνια χτίζουν και οι άγγελοι απ’ τους ουρανούς βάζουν τα κεραμίδια.
Ανάμεσα Τσιρίγο και σε Κάβο-Μαλιά καράβι κινδυνεύει, Παναγιά μου, μ’ όλη τη σιρμαγιά.* Γυρίζει, τριγυρίζει λιμάνι για να ’βρει, τα κύματα το σπρώχνουν, ν’ αράξει δε μπορεί. −Βοήθα, Παναγιά μου, για να γλυτώσουμε κι όσα καντήλια έχεις να σ’ τ’ ασημώσουμε. Δεν κλαίω το καράβι ούτε και τα πανιά μόν’ [...]
Άναρχος Θεός καταβέβηκε και εν τη Παρθένω κατώκησε. Ερουρέμ, ερουρέμ, ερουρερουρέμ, χαίρε Δέσποινα. Βασιλεύς των όλων και Κύριος, ήλθε τον Αδάμ αναπλάσασθαι. Άγιος, άγιος, άγιος υπάρχεις και Κύριος. Γηγενείς σκιρτάτε και χαίρετε, τάξεις των Αγγέλων ευφραίνονται Χερουβείμ, Χερουβείμ, χαίρε, χαίρε Παναγία Δέσποινα. Δεύτε εν σπηλαίω κατίδωμεν, κείμενον εν φάτνη τον [...]
Ανέβηκα στην κερασιά, Μαρί- Μαρία, Μαριγώ, να κόψω ένα κεράσι, βάι τζιγκιτζέλα, βάι τζιγκιτζό. Τ’ αντρόγυνο που γίνηκε, να ζήσει, να γεράσει. Να κάνει δώδεκα παιδιά, δώδεκα παλικάρια, να κάνει κι ένα θηλυκό να μη χαθεί το σόι.
Αντά ’μαν παλικάρι δώδεκα χρονώ στα σίδερα πατούσα κι έβγαζα νερό, στα μάρμαρα πατούσα και κουρνιάχτιζαν. 1 Γιανίτσαρο μι πήραν πέρα στη Φραγκιά2 να μάθω το δοξάρι3 και τον πόλεμο. Kι ούδε δοξάρι ‘μάθα κι ούδε πόλεμο μόν’ ‘μαθα την αγάπη την παντέρημη. 1Κουρνιαχτίζω: σηκώνω, δημιουργώ σκόνη 2Στη λαϊκή ποίηση, [...]
Άνω Μερά καλό χωριό και με τις πρασινάδες εγώ ’μουν που σε γλένταγα δεν έχω πλιο παράδες. Έλα Γιάννη απ’ τα Γιαλούδια1 να ποτίσουμε τα βούιδια. Φρασκώ που έχεις μαρχαμά και τρία τουρναλέτα2 θέλω κι αμπέλι στη Ληνώ1 και δυο χωράφια νέτα3. Έλα Γιάννη απ’ τα Γιαλούδια να ποτίσουμε τα [...]
Aπ’ τα κάγκελα θα πέσω, πέφτω για να σκοτωθώ κι η αγάπη μου φωνάζει, πιάστε τον για το Θεό. Eίσαι άσπρη σαν το χιόνι, κόκκινη σαν τη φωτιά, σαν τα μάρμαρα της Πόλης που ’ναι στην Aγια-Σοφιά.
Απόψε γάμος γίνεται, απόψε πατινάδα απόψε αποχωρίζεται η κόρη από τη μάνα. Μαύρα μάτια και μεγάλα ζυμωμένα με το γάλα. Απόψε γάμος γίνεται, απόψε μαντζουράνα απόψε αποχωρίζεται ο γιος από τη μάνα. Ρόδο είσαι και μυρίζεις και τον κόσμο βασανίζεις. Γαμπρέ μου καλορίζικε να ζήσεις, να γεράσεις τη νέα που [...]
Απόψε θε να τραγουδώ με τους τραγουδιστάδες, πάπια του γιαλού με τους τραγουδιστάδες, μην αγαπάς αλλού με τα λιβισιανά παιδιά που ’ναι ξεφαντωτάδες, πάπια, χήνα μου που ’ναι ξεφαντωτάδες, να ’χεις το κρίμα μου. Απόψε θε να τραγουδώ ώσπου να ξημερώσει, άστρο της αυγής ώσπου να ξημερώσει, γιατί άργησες να βγεις κι ώσπου [...]
Απόψε πίν’ αφέντης μου, χάνουμ’ αγάπη μ’ χάνουμαι Χαμάιδω η πέρδικά μου, μαζί με την κυρά μου. Βάζουν και μένα κεραστή, χάνουμ’ αγάπη μ’ χάνουμαι Χαμάιδω η πέρδικά μου, να τους κερνώ να πίνουν. Κι απέ το συχνοκέρασμα κι απ’ τα πολλά ποτήρια, εράγισε το χέρι μου, κι έπεσε το [...]
Ποιος είδε, γεια σ’ Αρκαδιανή, ποιος είδε την Αρκαδιανή; Αρκαδιανή καημένη, στα κλέφτικα ντυμένη. Δώδεκα χρόνους έκανε η κόρη με τους κλέφτες, κανείς δεν τηνε γνώρισε πως ήταν κορασίδα. Και μια Λαμπρή, μια Κυριακή, μια ’πίσημην ημέρα βγήκαν οι κλέφτες στο χορό να ρίξουν το λιθάρι. Το ρίχνουν τα κλεφτόπουλα το [...]
Για μιαν Αρχαγγελίτισσα στον Αίθωνα ξενύχτισα. Γιαλό να πας, γιαλό να ρθεις, τα λόγια μου να θυμηθείς. Για μιαν Αρχαγελίτισσα τα ρούχα μου επούλησα. Γιαλό, γιαλό πηγαίναμε κι όλο για σένα λέγαμε.
Κάλαντα Πρωτοχρονιάς ⬥ Αρχιμενιά κι αρχιχρονιά κι αρχή του Γεναρίου κι αρχή που βγήκεν ο Χριστός στη γη να περπατήξει και βγήκε και χαιρέτηξε όλοι τσι ζευγολάτες. καλώς τα κάνετε γιωργοί, καλώς τα πολεμάτε τα χίλια σας να ‘ν’ εκατό και τα ‘κατό σας χίλια και τ’ αποκοσκινίδια σας αμέτρητα [...]
Κάλαντα Πρωτοχρονιάς ⬥ Αρχιμηνιά Πρωτοχρονιά, πρώτη του Γεναρίου που είναι του Χριστού γιορτή και του Αϊ-Βασιλείου. Άγιος Βασίλης έρχεται από την Καισαρεία βαστάει πένα και χαρτί, χαρτί και καλαμάρι το καλαμάρι έγραφε και το χαρτί μιλούσε. «Βασίλη πόθεν έρχεσαι και πόθεν κατεβαίνεις;». «Από τη μάνα μ’ έρχομαι και στο σχολειό [...]
Άρχισε, γλώσσα μ’ άρχισε τραγούδια ν’ αραδιάζεις και την καλή παρέα μας να την διασκεδάζεις. Έλα να σε φιλήσω και γρήγορα να πας να μη σε δουν στη στράτα και πουν πως μ’ αγαπάς. Tο κάστρον της Aστροπαλιάς* έχει κλειδιά κλειδώνει έχει κορίτσια έμορφα μα δεν τα φανερώνει. Έλα να [...]
