00:00
Παρακαλώ σε μοίρα μου να μη με ξενιτέψεις
κι αν είν’ και ξενιτέψεις με, αρρώστια μη μου δώσεις.
Κι η αρρώστια θέλει στρώματα, θέλει μαξελαράκια,
θέλει και μάνα στο πλευρό, και κύρη στο κεφάλι,
θέλει α(δ)ερφή πονετική κρύο νερό να φέρνει
να πίνει να δροσίζεται το βαριαρρωστημένο.
Κι είδα(ν) κι εμέ τα μάτια μου τα ξένα πώς τα θάβγου(ν),
χωρίς λι(β)άνι και κερί, χωρίς παπά και διάκο
κι αλάργ’ από την εκκλησιά, σ’ αγριόμερο χωράφι.
Κι ήρτε καιρός του χωραφιού, να το σπεροθερίσου(ν).
Τ’ άλοτρο σύρνει κόκκαλα τα σπα’ και τα σκορπίζει
κλωτσά ο ζευγάς τη(ν) κεφαλή κι εχτύπα τη στις πέτρες.
Σκοπός που συνήθως συνοδεύεται με χορό, σε αρκετές όμως περιπτώσεις τραγουδιέται και στην «τάβλα» και λειτουργεί σαν εισαγωγή στο γλέντι. Το ρυθμικό μοτίβο του πρώτου μέρους είναι 6σημου ρυθμού και το χορευτικό του μοτίβο είναι στα βήματα του «Κάτω Χορού», έπειτα το ρυθμικό μοτίβο μετατρέπεται σε 4σημο ρυθμό με την ρυθμική αγωγή να γίνεται όλο και πιο γρήγορη καταλήγοντας σε 2σημο ρυθμό. Το χορευτικό μοτίβο στο δεύτερο μέρος αρχικά είναι στα βήματα του «Γονατιστού» καταλήγοντας στον «Πάνω χορό».
© Κωνσταντίνος Μάνος
Κάρπαθος 1964
Η γυναίκα της φωτογραφίας είναι η Θετεκούλα του Μωραΐτη (2014-2013), σύζυγος του Ολυμπίτη λυριστή Μιχάλη Ι. Νταργάκη. Γεννημένη το 1914 η Θετεκούλα ήταν πενήντα χρονών το 1964, τη χρονιά της φωτογράφησης.
Ο σπουδαίος φωτογράφος Κωνσταντίνος Μάνος περιηγήθηκε την ελληνική ύπαιθρο κατά τα χρόνια 1961-1964 και με τον ευαίσθητο φακό του αποτύπωσε τη ζωή και τους ανθρώπους της. Η παραπάνω φωτογραφία μαζί με αρκετές άλλες είναι από το ταξίδι του στην Όλυμπο της Καρπάθου το 1964.
Το 2007, η μουσικός και ερευνήτρια της Καρπάθικης παράδοσης Βενετία Σκευοφύλακα συνάντησε την Θετεκούλα στο σπίτι της στην Όλυμπο και τη ρώτησε σχετικά με τη φωτογραφία.
Κρατώ τη λύρα του Νταργάκη. Ό, τι και μου την έ(δ)ωκεν. Εχόρευγεν ο κάβος και ήφερέ την. Εξάννοια (κοίταζα) αφηρημένη τον κάβο και δεν ήτο να τη θώκω (τοποθετήσω) στα πόγια μου τη λύρα και την εκράτουν όρθια, και ο κλέφτης με φωτογράφισεν εκείνη τη στιγμή. Ο Μάνος, τότες απού ‘χαν αθθρώπους, καλά ήκαμε και ήβγαλε φωτογραφίες ο άθθρωπος.
Όλυμπος Καρπάθου, 2007
credits: Βενετία Σκευοφύλακα
Η φωτογραφία κυκλοφόρησε στις συλλογές του Κ. Μάνου Suite Grecque (1972) και A Greek Portfolio (1999). Την παραπάνω φωτογραφία, μαζί με άλλες από τη συλλογή Suite Grecque, παραχώρησε ο Κωνσταντίνος Μάνος στον Σύλλογο και περιλαμβάνονται στα εσώφυλλα του LP Τραγούδια της ξενιτιάς.
Με πληροφορίες από το άρθρο της Βενετίας Σκευοφύλακα Η Ελυμπίτισα μιας φωτογραφίας
περιοδικό Τετράπολις, Μάρτιος 2009.
Ηχογραφήθηκε σε στούντιο το 1989.
